خیار غبن ( ماده 416 تا 421 قانون مدنی )
اگر معامله ای انجام داده باشید اسم خیار غبن را احتمالاَ شنیده اید. اما آیا مفهوم واقعی آن را می دانید؟ خیار از ریشه خیر و به معنای اختیار است. غبن نیز به معنی گول زدن و فریب است و از نظر حقوقی به معنای عدم تعادل میان موضوع مورد معامله و ارزش آن است یعنی مثلا ملکی مورد معامله قرارگیرد از قرار هر متر 3 میلیون تومان اما قیمت واقعی آن در زمان معامله متری 2 میلیون تومان باشد.
از این رو خیار غبن یعنی اختیاری که قانونگذار به متضرر می دهد تا به واسطه تفاوت فاحش ارزش مبیع و ثمن ، معامله را فسخ کند. خیار غبن مخصوص یکی از طرفین معامله نیست بلکه هر یک از خریدار یا فروشنده اگر در معامله مغبون و متضرر شده باشد طبق شرایط مقرر در قانون مدنی می تواند معامله را فسخ کند. ذکر این نکته ضروری است که خیار غبن در همه معاملات معوض وجود دارد مانند بیع یا اجاره به جز معاملات غیر معوض مانند صلح بلا عوض / وقف / ابراء ...
- شرایط اعمال خیار غبن عبارتست از :
- تفاوت فاحش مبیع و ثمن در زمان معامله فاحش باشد. یعنی غیرقابل مسامحه و غیر قابل چشم پوشی باشد.
- پس از علم به آن فوری است. منظور از علم، زمانی است که ( مغبون ) از غبن خود در معامله مطلع می شود ، که باید بلافاصله اقدام کند.
- مغبون در هنگام معامله، آگاه به قیمت عادله نباشد. که البته این قضیه را باید با توجه به مفاد قرارداد و سایر قرائن احراز نمود.
- در ضمن عقد ، خیار غبن ساقط نشده باشد. معمولاَ در مبایعه نامه ها قید می شود :
« کلیه خیارات از جمله خیار غبن اگرچه فاحش باشد از طرفین ساقط گردید یا ممکن است در ادامه قید شود به استثنای خیار تدلیس»
با این توصیف اگر چنین شرطی در قراردادی ذکر شود و خریدار یا فروشنده مدتی پس از معامله ادعای غبن و ضرر نماید صرف نظر از ارزش واقعی ملک که در زمان وقوع معامله چه میزان بوده ، چون در مبایعه نامه اسقاط کافه ( کلیه ) خیارات مخصوصا خیار غبن فاحش به عمل آمده ، لذا امکان بررسی غبن با جلب نظر کارشناسی امکان پذیر نیست و چنین دعوایی در دادگاه مردود است.
اگر یکی از طرفین مغبون شود حتی اگر طرف دیگر تفاوت قیمت را نیز بدهد ، باز هم خیار غبن ساقط نمی شود مگر اینکه مغبون راضی به دریافت آن باشد.
بنابراین توصیه ما این است که در حین معامله کلیه مفاد آن مطالعه شود و در صورت نیاز به توضیح از متخصصین و وکلا و حقوقدانان مشاوران مشاوره بگیرد تا مبادا با امضاء ذیل قراردادی که کلیه خیارات قانونی آن ساقط شده خود را در عمل انجام شده قرار دهید.
زیرا مطابق ماده 448 قانون مدنی می توان تمام یا بعضی از خیارات را در ضمن عقد ساقط نمود و به عنوان شرط ضمن عقد برای طرفین قرارداد لازم الاتباع است.
*********************************************
میدونستید آژانس املاک ساسان ولنجک با بیش از 25 سال تجربه و حضور در منطقه یکی از قدیمی ترین و معتبرترین آژانس های املاک منطقه است؟ما همیشه در کنار شما حضور داریم.
سوالات حقوقی و ملکی خودتون رو در مورد خرید و فروش و رهن و اجاره آپارتمان در ولنجک,زعفرانیه و محمودیه از ما بپرسید.
02122415230
02122422424
info@sasanvelenjak.com
اینستاگرام املاک ساسان ولنجک
تلگرام مسکن ساسان ولنجک
